Những kinh nghiệm nhỏ để chụp ảnh chân dung

Có lẽ ảnh chân dung là một trong những “trường phái” sơ khai nhất của nhiếp ảnh. Ảnh chân dung gắn liền với cuộc sống của con người, đơn giản nhất có thể là tấm ảnh chứng minh nhân dân, hộ chiếu hay cao hơn nữa là những bức ảnh nghệ thuật chụp trong studio… Nhưng để có một bức chân dung tốt, bắt được thần thái đặc trưng nào đó của nhân vật, chơi ánh sáng… mà ta có thể bất chợt gặp và ghi lại đâu đó trong cuộc sống, hay gần gũi hơn nữa là chính những người thân của mình, thì đó lại là vấn đề hoàn toàn khác chỉ khi ta luôn sẵn sàng, một cái thú của dân nghiền chụp ảnh.

Tôi là phóng viên hay đi phỏng vấn và bắt buộc phải chụp nhân vật của mình nên tôi cũng có chút kinh nghiệm về thể loại ảnh chân dung, xin phép được chia sẻ cùng các bạn một chút kinh nghiệm. Nếu có thiếu xót, sai lệch xin các bạn cứ thẳng thắn góp ý. Ảnh minh họa trong bài là ảnh do tôi chụp, sử dụng máy ảnh Kỹ thuật số DSLR Canon 10D, 1D mk2.

Chọn ống kính thích hợp :
-Phần lớn các nhiếp ảnh gia đều sử dụng với ống kính có tiêu cự từ 50 mm trở lên để chụp ảnh chân dung. Nhưng trong vài thập kỷ gần đây, ảnh hưởng từ trào lưu phong cách ảnh báo chí hiện đại nhiều phóng viên thường sử dụng cả ống kính góc rộng (16-24-28-35 mm) để ghi lại hình nhân vật.
-Lý do : Với ống kính có tiêu cự từ 50mm hoặc dài hơn thì ảnh rất tròn trịa, tiêu cự này sát với góc nhìn của mắt người nên nhân vật trong ảnh nhìn rất “thật “ mắt chứ ko bị méo mó, các phóng viên sử dụng hiệu ứng méo của các ống kính góc rộng để “nhấn nhá” nhằm mục đích báo chí.
Thiết lập chế độ chụp ảnh :
-Theo thói quen, tôi mặc định trên máy ở chế độ AV (khống chế khẩu độ ống kính, khống chế độ sâu của ảnh). Khẩu độ tôi ưa chuộng hơn cả là f/2.8 và f/5.6 với điều kiện ánh sáng tự nhiên.
-Chọn ISO thích hợp với ánh sáng khi chụp. Tôi thường để ISO khá cao ISO 640-1000 vì tôi thích chụp trong điều kiện ánh sáng tối – khi đó ánh sáng trong ảnh có mảng khối sẽ “hấp dẫn” hơn một bức chân dung no sáng. Một lý do nữa là khi đặt ISO cao đồng nghĩa với tốc độ chớp khoảnh khắc nhanh hơn, có thể trong may mắn ta bắt được thần thái của nhân vật.
-Nếu chụp trong ánh sáng tối nên trừ khẩu độ trên thân máy từ 2/3 step tới 1 2/3 step. (Với các loại máy ảnh KTS)

Chọn nhân vật :
-Nếu không phải là người thân của bạn, hãy chọn cho mình nhân vật nào bạn thích gương mặt họ nhất, có thể vì cô ta xinh, cậu bé đó láu lỉnh, cô bé kia có đôi mắt đẹp …XYZ, bất kể lý do gì tạo cho bạn có Hứng thú nhất. Nên có trao đổi, trò chuyện với nhau trước khi chụp để tạo ra ánh mắt “gần gũi” nhất có thể chứ không phải là một ánh mắt xa lạ trong ảnh. (trừ những tình huống đặc biệt khác như khoảnh khắc, không muốn can thiệp vào nội dung …)



Có lẽ tôi hơi dài dòng quá. Sau đây, tôi xin chia sẻ với các bạn những bức ảnh và cả bối cảnh khi chụp,



Cô bé này đứng bán hàng lưu niệm trên Sapa, tôi thấy cô ta có ánh mắt rất lạ nên cố gắng đứng bắt chuyện nhưng lại không hiểu lẫn nhau vì cố bé không hiểu tiếng Kinh. Sau một hồi dường như nhận ra tôi không có ý định mua hàng nên cô bé đứng thổi chiếc kèn môi một cách rất tự nhiên. Tôi giơ máy lên chụp và cô ta vẫn giữ nguyên tư thế rất tự nhiên. Tôi chụp 3 shots nhưng bức này tôi thích hơn cả.
Máy ảnh Canon EOS 10D, ống kính fix 35mm @f/2.2, s 1/125s, -1 EV, ISO 400



Bức ảnh này tôi chụp bên trong một nhà người Mèo ở Đồng Văn-Hà Giang khi họ đang làm lễ tạ ơn Trời Đất. Cũng lại bất đồng ngôn ngữ nên tôi cứ ngồi một góc nhà chụp thoải mái vì họ rất dễ tính, nhà tối om chỉ có ánh sáng từ chiếc đèn dầu tên tôi phải sử dụng đèn flash. Ống kính tại tiêu cự 16mm, f/2.8, tốc độ 1/60s (ở chế độ Manual). Đèn flash - 2EV. Tôi chọn chụp vì thấy đây là một phong tục rất lạ mắt đối với người Kinh.



Bức này chụp ngẫu nhiên trên đường đi ở Đồng Văn-Hà Giang vì tôi thấy hai mẹ con rất tình cảm. Cậu bé vừa mới ngủ dậy khóc búa xua, thấy khách lạ nín bặt nên mắt vẫn còn õng nước. Ảnh crop vuông. Ống kính 24mm, f/2.8, ISO 640, tốc độ 1/30, - 2/3 EV.



Tôi vào nhà bà cụ này chơi cũng vừa lúc cụ gánh lá cho gia súc vừa trở về nhà. Tôi thấy cái gánh lá bắt ánh sáng từ cửa sổ vào rất hấp dẫn nên nhờ cụ ngồi xuống để chụp. Ảnh crop vuông. Ống kính 24mm @f/2.8, ISO 1000, -1 1/3 EV, ánh sáng tự nhiên.



Bức này tôi chụp trong một lần đứng trú mưa thấy trẻ con đùa nghịch vui quá. Giống tôi hồi bé nên móc máy ra chụp từ xa, sử dụng ống tele 200mm, f/2.8, ISO 400, -1/3 EV.



Hai cậu bé con nhà ngư dân truyền thống. tôi đi nhờ thuyền trên biển Nghệ An, Tôi thích thú sự nghịch ngợm những trò không giống ai của cậu bé này. Bức này tôi chụp không ngắm mà để máy sát dưới lòng thuyền và bấm may rủi. Ống kính 12mm , f/8.0, ISO 200, + 2/3 EV vì ngược sáng.